Η πρώτη είναι μία από τις δεσποτικές και η δεύτερη από τις θεομητορικές εορτές.
Στο Άγιον Όρος τιμώνται και οι δύο εορτές ιδιαίτερα και μεγαλόπρεπα. Σε όλες τις μονές και τις σκήτες τελούνται αγρυπνίες. Ιδιαίτερα πανηγυρίζουν οι μονές Κουτλουμουσίου και Παντοκράτορος. Η εορτή της Μεταμορφώσεως λέγεται και Πάσχα του καλοκαιριού. Είναι η μεγάλη εορτή των ησυχαστών και νηπτικών πατέρων. Κατά την ορθόδοξη πατερική διδασκαλία και θεολογία, ο αγωνιστής, ταπεινός και ασκητικός μοναχός, καθαιρούμενος και φθάνοντας σε μέτρα απαθείας, κατά την προσευχή φωτίζεται και θεωρεί το άκτιστο φως. Το φως δηλαδή εκείνο που είδαν οι μαθητές του Κυρίου στο όρος Θαβώρ κατά την ώρα της Μεταμορφώσεως του Χριστού. Τότε, κατά την ευαγγελική περικοπή, τα ιμάτιά του έλαμψαν περισσότερο από το απάτητο λευκό του χιονιού και το πρόσωπό του περισσότερο από το ηλιακό φως. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο φωστήρας της Θεσσαλονίκης, κατά το 14ο αιώνα, υποστήριξε άριστα τη νηπτική αυτή θεωρία των ησυχαστών πατέρων έναντι των αιρετικών Βαρλαάμ, Γρηγορά και Ακινδύνου, που με τον ορθολογισμό τους αδυνατούσαν να κατανοήσουν το βάθος του ησυχασμού.
Στην κορυφή του Άθωνα, υψόμετρο 2.033 μέτρα, υπάρχει η εκκλησία της Μεταμορφώσεως. Την εκκλησία ανακαίνισε εκ βάθρων, τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ Γ’. Η ανάβαση προς την κορυφή είναι πολύωρη και αρκετά κοπιαστική. Λέγουν όποιος πάει μετανιώνει και όποιος δεν πάει πάλι μετανιώνει. Αν ο καιρός είναι καλός και δεν έχει συννεφιά, η θέα είναι καταπληκτική. Φαίνονται σχεδόν όλες οι μονές του Αγίου Όρους και τα νησιά Θάσος, Σαμοθράκη, Ίμβρος, Τένεδος, Λήμνος, Σποράδες. Θυμάμαι, το 1985, με πατέρες από τη μονή Μεγίστης Λαύρας, με ημιόνους, πήγαμε μια ωραία πορεία για την πανήγυρη της Μεταμορφώσεως στην αθωνική κορυφή.
Σταθμεύσαμε στο Κάθισμα της Παναγίας, μία ώρα κάτω από την κορυφή από την προπαραμονή. Το πρωί τελέσαμε τη θεία λειτουργία στο εκκλησάκι της Παναγίας, γιατί οι πατέρες δεν ανεβαίνουν πάλι για την εορτή της Παναγίας. Την παραμονή, λοιπόν, της Μεταμορφώσεως, αφού φάγαμε κάτι νηστίσιμο, ψάλλοντας την παράκληση ανεβήκαμε ένα πολύ ανηφορικό και στενό, βραχώδες μονοπάτι. Φθάνοντας στο εκκλησάκι σκουπίσαμε, κάναμε αγιασμό και ετοιμάσαμε τα της αγρυπνίας. Ο ήλιος πήγαινε να κρυφτεί για απόψε. Ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα χάριζε ένα χρυσοκόκκινο χρώμα στον ουρανό και σε όλη τη φύση. Η αγρυπνία κύλησε ήρεμα, ωραία, κατανυκτικά, με τα θεσπέσια τροπάρια, τους καλούς ψάλτες και τους ευλαβείς ιερείς. Τα μεσάνυχτα δεν μας έφθαναν τα μάλλινα ρούχα που είχαμε μαζί μας.
Τη δοξολογία ψάλαμε ανατέλλοντος του ηλίου. Μια θαυμάσια θεία λειτουργία. Μεταλάβαμε, πήραμε αντίδωρο, αρτοκλασία, αγιασμό, ευλογημένα σταφύλια. Κατεβήκαμε στο Κάθισμα της Παναγίας, όπου οι πρόθυμοι λαυριώτες διακονητές είχαν ετοιμάσει ψαρόσουπα και ψάρι για όλους. Ήταν μια μοναδική, αλήθεια, και αλησμόνητη εμπειρία. Αισθανθήκαμε ανεπαίσθητα κι εμείς οι αμαρτωλοί μια αχτίδα του θαβωρείου φωτός που φώτισε και χαροποίησε την καρδιά μας.
Η ανέγερση του ναϊδρίου της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην κορυφή του Άθωνα δεν είναι δίχως σημασία. Οι μοναχοί ατενίζουν την κορυφή, για να μη μείνουν καθυστερώντας στους πρόποδες. Μελετούν επισταμένα την προσωπική τους μεταμόρφωση, ανακαίνιση και ανανέωση. Γνωρίσαμε ανθρώπους, στα 35 χρόνια της μοναχικής μας ζωής, μεταμορφωθέντες, φωτισμένους, φωτεινούς, χαριτωμένους και χαρισματούχους.
Ο Αθωνικός Δεκαπενταύγουστος είναι υπέροχος. Την άλλη Κυριακή, αν είμαστε καλά, θα συνεχίσουμε για την εορτή της Παναγίας.
Αυγ 10, 2008
